Những câu hỏi
thường gặp
Bệnh phổi mô kẽ do thuốc (Drug-induced interstitial lung disease, DIILD) xảy ra khi tiếp xúc với một thuốc gây nên hiện tượng viêm và cuối cùng gây xơ hóa mô kẽ phổi.
Phổi là đích tác dụng của nhiều loại thuốc có thể gây độc, vì diện tích bề mặt tiếp xúc rộng của nó. Phổi cũng có thể là nơi để chuyển hóa cho những loại thuốc nhất định. Thuốc có thể gây các phản ứng hô hấp đặc biệt hay phổi có thể bị ảnh hưởng như một phần của phản ứng toàn thân.
Hơn 2 triệu trường hợp có phản ứng bất lợi do thuốc xảy ra hàng năm ở Mỹ, với 100.000 ca tử vong. Phản ứng bất lợi do thuốc cũng gây ra 250.000 ca nhập viện mỗi năm ở vương quốc Anh. Một nghiên cứu ở Thụy Điển cho thấy phản ứng bất lợi do thuốc là nguyên nhân tử vong phổ biến hàng thứ 7.
Hơn 350 loại thuốc được biết gây bệnh phổi do thuốc. Số lượng thuốc gây bệnh phổi chắc chắn sẽ liên tục tăng lên khi càng nhiều thuốc mới được phát triển.
Xuất độ DIILD từ 4.1 – 12.4 ca/triệu người/năm. DIILD chiếm 3-5% các ca bệnh phổi mô kẽ đang lưu hành.
Thuốc điều trị ung thư là nguyên nhân hàng đầu của DIILD trong hầu hết các nghiên cứu, chiếm 23–51% các trường hợp, tiếp theo là các thuốc chống thấp khớp thay đổi diễn tiến bệnh (DMARDs) (6–72%), kháng sinh (6–26%), thuốc chống viêm non-steroid (NSAIDs) (0–23%), thuốc điều trị tâm thần (0–9%) và thuốc chống loạn nhịp tim (0–9%).
DIILD được chẩn đoán khi:
- Các dấu hiệu hình ảnh, sinh lí, lâm sàng phù hợp với ILD
- Mối quan hệ thời gian giữa khởi phát triệu chứng và tiếp xúc với thuốc
- Không có nguyên nhân phù hợp nào khác, ví dụ như nhiễm trùng, phù phổi, tổn thương phổi do tia xạ, tiến triển của bệnh nền
- Sự cải thiện khi ngưng thuốc nghi ngờ là nguyên nhân gây bệnh, có hoặc không điều trị với corticosteroid, và ở một số trường hợp, bệnh tiến triển xấu khi dùng lại thuốc.
Loại bỏ thuốc gây bệnh có lẽ là quan trọng nhất.
Việc sử dụng glucocorticoid trong điều trị được khuyến khích ở những người bệnh bị bệnh nặng.
Để phòng ngừa tác dụng không mong muốn của thuốc cần hiểu rõ thuốc và các phản ứng tiềm ẩn của thuốc.
Các loại thuốc gây bệnh mới thường xuyên được xác định, với hơn 1300 loại thuốc, thủ thuật hoặc chất được báo cáo là gây ra các vấn đề về hô hấp, tham khảo trên trang web www.pneumotox.com.
Thông báo cho bác sĩ điều trị bất cứ khi nào có triệu chứng hô hấp khi đang dùng một thuốc điều trị nào đó, đặc biệt khi thuốc đó được biết có thể gây bệnh phổi.
Thông báo cho bác sĩ điều trị nếu có tiền sử mắc bệnh phổi do thuốc trong quá khứ.
Trong tương lai, việc xác định kiểu gen đang được xem xét để xác định những người bệnh có nguy cơ cao bị phản ứng độc nặng, để hướng dẫn liều lượng thích hợp cho từng cá nhân.
Bệnh phổi mô kẽ do thuốc (Drug-induced interstitial lung disease, DIILD) xảy ra khi tiếp xúc với một thuốc gây nên hiện tượng viêm và cuối cùng gây xơ hóa mô kẽ phổi.
Phổi là đích tác dụng của nhiều loại thuốc có thể gây độc, vì diện tích bề mặt tiếp xúc rộng của nó. Phổi cũng có thể là nơi để chuyển hóa cho những loại thuốc nhất định. Thuốc có thể gây các phản ứng hô hấp đặc biệt hay phổi có thể bị ảnh hưởng như một phần của phản ứng toàn thân.
Bác sĩ
Phan Duy Tùng
Hơn 2 triệu trường hợp có phản ứng bất lợi do thuốc xảy ra hàng năm ở Mỹ, với 100.000 ca tử vong. Phản ứng bất lợi do thuốc cũng gây ra 250.000 ca nhập viện mỗi năm ở vương quốc Anh. Một nghiên cứu ở Thụy Điển cho thấy phản ứng bất lợi do thuốc là nguyên nhân tử vong phổ biến hàng thứ 7.
Hơn 350 loại thuốc được biết gây bệnh phổi do thuốc. Số lượng thuốc gây bệnh phổi chắc chắn sẽ liên tục tăng lên khi càng nhiều thuốc mới được phát triển.
Xuất độ DIILD từ 4.1 – 12.4 ca/triệu người/năm. DIILD chiếm 3-5% các ca bệnh phổi mô kẽ đang lưu hành.
Bác sĩ
Phan Duy Tùng
Thuốc điều trị ung thư là nguyên nhân hàng đầu của DIILD trong hầu hết các nghiên cứu, chiếm 23–51% các trường hợp, tiếp theo là các thuốc chống thấp khớp thay đổi diễn tiến bệnh (DMARDs) (6–72%), kháng sinh (6–26%), thuốc chống viêm non-steroid (NSAIDs) (0–23%), thuốc điều trị tâm thần (0–9%) và thuốc chống loạn nhịp tim (0–9%).
Bác sĩ
Phan Duy Tùng
DIILD được chẩn đoán khi:
- Các dấu hiệu hình ảnh, sinh lí, lâm sàng phù hợp với ILD
- Mối quan hệ thời gian giữa khởi phát triệu chứng và tiếp xúc với thuốc
- Không có nguyên nhân phù hợp nào khác, ví dụ như nhiễm trùng, phù phổi, tổn thương phổi do tia xạ, tiến triển của bệnh nền
- Sự cải thiện khi ngưng thuốc nghi ngờ là nguyên nhân gây bệnh, có hoặc không điều trị với corticosteroid, và ở một số trường hợp, bệnh tiến triển xấu khi dùng lại thuốc.
Bác sĩ
Phan Duy Tùng
Loại bỏ thuốc gây bệnh có lẽ là quan trọng nhất.
Việc sử dụng glucocorticoid trong điều trị được khuyến khích ở những người bệnh bị bệnh nặng.
Bác sĩ
Phan Duy Tùng
Để phòng ngừa tác dụng không mong muốn của thuốc cần hiểu rõ thuốc và các phản ứng tiềm ẩn của thuốc.
Các loại thuốc gây bệnh mới thường xuyên được xác định, với hơn 1300 loại thuốc, thủ thuật hoặc chất được báo cáo là gây ra các vấn đề về hô hấp, tham khảo trên trang web www.pneumotox.com.
Thông báo cho bác sĩ điều trị bất cứ khi nào có triệu chứng hô hấp khi đang dùng một thuốc điều trị nào đó, đặc biệt khi thuốc đó được biết có thể gây bệnh phổi.
Thông báo cho bác sĩ điều trị nếu có tiền sử mắc bệnh phổi do thuốc trong quá khứ.
Trong tương lai, việc xác định kiểu gen đang được xem xét để xác định những người bệnh có nguy cơ cao bị phản ứng độc nặng, để hướng dẫn liều lượng thích hợp cho từng cá nhân.
Bác sĩ
Phan Duy Tùng